EMDR

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing en is in 1989 door een Amerikaanse psychologe Francine Shapiro uitgewerkt. Het is een bewezen effectieve therapievorm om onverwerkte herinneringen en nare levenservaringen te verwerken. EMDR steunt op de gedachte dat in elk van ons een aangeboren verwerkingsmechanisme voor emotionele kwetsuren bestaat. Wanneer een (nare) ervaring wordt verwerkt, leren we uit fouten. Een tegenslag daagt ons uit om ons als organisme aan te passen en dit leidt uiteindelijk tot veerkracht en aanpassingsvermogen.

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing): neuro-emotionele integratie door oogbewegingen

Your past is just a story, and once you realize this, it has no power over you

Wat is EMDR?

Onverwerkte pijnlijke ervaringen kunnen aan de basis van actuele problemen liggen. Psychologen en psychiaters weten uit ervaring dat praattherapie soms niet volstaat om oude emoties te verwerken. Praten over de nare levenservaringen kan zelfs de symptomen verergeren.

EMDR kan in veel gevallen succesvol zijn, bijvoorbeeld bij een overlijden van een dierbare of een huisdier, een operatie, een verkeersongeval, een relatiebreuk. Het gaat er om dat je iets hebt meegemaakt in het verleden waar je in het heden nog last van hebt.

Dit hoeft geen trauma te zijn met een grote T zoals een overval of een natuurramp, maar het kan ook gaan om een lange reeks van ‘kleinere’ ervaringen. Vaak is het verband tussen de nare gebeurtenis en de problematiek heel erg duidelijk, zoals de angst om met de auto te rijden na een auto ongeval. Soms is deze link minder duidelijk bijvoorbeeld als je als kind op de tippen van je tenen moest lopen en je je onvoldoende gesteund voelde.

Zelfgenezend mechanisme in de hersenen

EMDR steunt op de gedachte dat in elk van ons een aangeboren verwerkingsmechanisme voor emotionele kwetsuren bestaat. Wanneer een (nare) ervaring wordt verwerkt, leren we uit fouten. Een tegenslag daagt ons uit om ons als organisme aan te passen en dit leidt uiteindelijk tot veerkracht en aanpassingsvermogen.

Wanneer een ervaring te intensief is, kan ons aangeboren ‘adaptief verwerkingssysteem’ overspoeld geraken. Dit kan evengoed na een reeks van minder intensieve gebeurtenissen, gewoon omdat we op dat moment kwetsbaar zijn en niet in staat ons te verdedigen. In beide gevallen zijn onze hersenen dan onvoldoende in staat om alle informatie van een gebeurtenis te verwerken. De ervaring kan op dat moment niet op een coherente manier verwerkt worden waardoor de informatie als het ware bevroren wordt. In de termen van de EMDR theorie wordt de informatie over de traumatische ervaring dan niet verteerd of verwerkt, maar geblokkeerd in het zenuwstelsel en vastgelegd in zijn oorspronkelijke vorm. De beelden, gedachten, emoties, geuren, geluiden, lichamelijke gevoelens én overtuigingen (bijvoorbeeld “ik kan niets goed doen”, “ik ben helemaal alleen”, “het leven is beangstigend en ik heb geen controle”, “ik doe er helemaal niet toe”), worden dan opgeslagen in de vorm van een ‘traumanetwerk’ – een bevroren neuronennetwerk, niet verbonden met hier en nu en de hulpbronnen die in het hier en nu te vinden zijn.

Dat netwerk blijft verankerd in het emotionele brein, losgekoppeld van rationele kennis en wordt zo een onverwerkt en disfunctioneel pakket informatie dat door de kleinste herinnering aan het oorspronkelijke trauma weer wordt geactiveerd.

EMDR is een therapeutisch proces waar de bevroren informatie wordt opgespoord in al zijn onderdelen (visueel, emotioneel, cognitief en lichamelijk, …) om die vervolgens te helpen verwerken door het aangeboren informatiesysteem te stimuleren.

Hoe werkt het en wat zijn de resultaten?

De wetenschap weet dat EMDR werkt, alleen weten ze nog niet hoe. Men vermoedt dat de oogbewegingen die te vergelijken zijn met die dewelke spontaan optreden tijdens dromen in onze slaap, hulp bieden aan het natuurlijke herstelsysteem van onze hersenen om zo te bereiken wat het zonder hulp van buitenaf niet heeft kunnen doen.

Bij EMDR verandert de emotionele intensiteit van herinneringen en triggers doordat de therapeut bilateraal, afwisselend van links naar rechts dus, met zijn hand voor jouw ogen beweegt, afwisselend op je rechter en linkerknie tikt, of afwisselend links en rechts geluidjes laat horen in een koptelefoon.

Er wordt gewerkt met ‘sets’ van stimuli. Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut vraagt aan de cliënt na een set wat er ervaren wordt. Het EMDR proces brengt doorgaans een associatie van gedachten, beelden, emoties en lichamelijke sensaties op gang.

Net als in dromen ga je tijdens het EMDR proces door een netwerk van herinneringen die door kleine fragmenten aan elkaar verbonden zijn. Alles wijst er op dat de oogbewegingen – net als tijdens een droom – toegang verschaffen tot alle associatiewegen die verbonden zijn met de traumatische herinnering. Naarmate die netwerken verder worden geactiveerd, kunnen ze in verbinding komen met die cognitieve netwerken die in het heden verankerde informatie en hulpbronnen bevatten.

Dankzij deze nieuwe adaptieve informatie kan een persoon vanuit zijn volwassen stuk, wat niet onderworpen is aan de bedreigingen van het verleden, eindelijk de ervaringen integreren tot een coherent geheel in het emotionele brein.

Wanneer de nare herinnering ontdaan is van zijn disfunctionele ‘limbische’ lading, verliest ze haar kracht. Er ontstaan nieuwe verbindingen waardoor het emotionele litteken wordt overgeschreven – het neurologische spoor van angst of wanhoop bijvoorbeeld wordt herschreven en in contact gebracht met hulpbronnen.

Na een EMDR-sessie kunnen de effecten nog even doorwerken. Een nieuw neuro-affectief evenwicht wordt terug gezocht.

Voor- en nadelen van EMDR

Hoewel er hevige emoties naar boven kunnen komen bij traumaverwerking wordt dit over het algemeen goed door cliënten verdragen. Er zijn eigenlijk geen nadelen gekend aan EMDR.

EMDR is niet toepasbaar bij de behandeling van depressies met een duidelijke biologische oorzaak, bij psychoses, schizofrenie of in het geval van dementie.

Nood aan verwerking?

Ik hanteer methodieken die het zelfgenezend vermogen van je lichaam aanspreken.

Hartcoherentie, een eenvoudige ademhalingstechniek waarmee je je hart- en ademritme synchroon laat lopen. Met deze evidence based techniek breng je zelf je lichaam en brein tot rust. Je komt in het hier en nu en kan weer verder denken dan je automatische reacties. Hartcoherentietraining ondersteunt de psychologische begeleiding.
EMDR of Eye Movement Desensitization and Reprocessing, een wetenschappelijk bewezen techniek die je helpt om onverwerkte herinneringen en nare levenservaringen te verwerken. Door afwisselend links en rechts voor je ogen te bewegen, op je knieën te tikken of geluiden te laten horen terwijl je vertelt, veranderen we samen de emotionele intensiteit van je herinneringen en triggers.

Beide technieken helpen jou je stress, pijn en automatische reacties te overstijgen. Stap voor stap verdwijnen de defensiemechanismen en word je de persoon die je diep vanbinnen al bent. Ik maak er mijn missie van jouw authentieke ‘ik’ te ontdekken en te laten floreren.

Volgende blogartikelen geven meer informatie over hartcoherentie en EMDR:

Of neem contact op met je vragen. Ik luister naar wat je nodig hebt.

Mathieu Devies

Mathieu Devies is klinisch psycholoog, systeemtheoretisch psychotherapeut, (EFT) relatietherapeut, HSP professional, ACT psychotherapeut, hartcoherentie-coach, EMDR therapeut en ademcoach. Hij is lid van EFT Belgium (Belgische Vereniging EFT - Emotionally Focused Therapy), EMDR Belgium (Belgische Vereniging EMDR - Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en HSP Vlaanderen (Vereniging HSP - hoogsensitiviteit).

All Posts »

Op de hoogte blijven van nieuwe blogartikelen en trainingen?

Schrijf je in voor de digitale nieuwsbrief.